Het stokje wordt overgedragen; een bevlogen voorzitter zwaait af
1 augustus 2018
< Ank met achter haar Janke Procee
Boegbeeld van de Wereldwinkel neemt afscheid
RODEN – Het einde van een tijdperk nadert. Ank Smit, al bijna 39 jaar verbonden aan de Wereldwinkel, houdt er mee op. Tijd voor andere dingen, voor een frisse wind. Dat wil echter niet zeggen dat het vertrek van Ank ongemerkt voorbij zal gaan. De supervrijwilliger zal gemist worden en gaat – zo vermoedt ze – de Wereldwinkel ook missen. Al is helemaal afscheid nemen nog een stap te ver. ‘Ik ben altijd bereid te helpen.’
Dit jaar viert de Wereldwinkel haar veertig jarig bestaan. Een klein jaar na de oprichting van de Wereldwinkel in Roden, kwam Ank de gelederen versterken. Dat ze na 39 jaar nog steeds aan boord is, komt voornamelijk door haar sterke band met Fair Trade en haar liefde voor de zaak. Dat ze vlak voor haar veertigste ‘dienstjaar’ stopt, is op zich jammer. ‘Maar het wordt te zwaar. Ik ben naast coördinator in de winkel, ook voorzitter. En dan ben ik ook nog druk met de publiciteit’, zegt Ank, die naast voorzitter ook winkelcoördinator was. Haar opvolger is reeds gevonden. Rita Cauwenberghs, sinds maart betrokken bij de Wereldwinkel, zal Ank opvolgen. ‘Ank is een boegbeeld. Vrijwilligers komen en gaan, maar Ank was er áltijd. Ik maak mezelf geen illusies. Ik hoef haar niet te vervangen. Ik ga het op mijn eigen manier doen’, zegt zij. Rita wordt nu de nieuwe winkelcoördinator. Iemand anders zal de rol van voorzitter op zich nemen.
Dat Rita de plaats van Ank inneemt, was op voorhand niet de bedoeling. ‘Ik zag het wel zitten, maar ik was hier nog niet zo lang. Toen op den duur bleek dat niemand van deze groep het wilde doen en er moest worden gezocht naar iemand van buitenaf, ben ik met Ank in gesprek gegaan’, vertelt Rita. Die gesprekken zijn voor Ank inmiddels routine. Iedere vrijwilliger die graag wat wil doen voor de Wereldwinkel, moet eerst met haar in conclaaf. ‘Het is belangrijk dat mensen zich beseffen dat dit werk weliswaar vrijwillig is, maar zeker niet vrijblijvend. In de gesprekken met nieuwe vrijwilligers wilde ik graag hun motivatie weten. Als je alleen winkeltje wil spelen, maar Fair Trade je verder niets interesseert, heeft het geen zin.’
Vooral dat laatste is erg belangrijk bij de Wereldwinkel. Het hele concept is namelijk gebouwd op het principe van eerlijke handel. Fair Trade dus. Naarmate de tijd vorderde, werd Ank steeds geïnteresseerder in dit principe. Zo geïnteresseerd zelfs, dat ze drie keer op reis ging naar landen waar de Wereldwinkel haar producten vandaan haalt. ‘Thailand, Madagaskar en Tanzania’, somt Ank op. ‘Dat waren waardevolle reizen. Het geeft zo’n enorme extra dimensie aan het werk dat we hier doen.’ Het werk in de Wereldwinkel omschrijft zij als ‘leuk en interessant’. ‘De Wereldwinkel is een warenhuis met een boodschap’, zegt Ank. ‘Van koffie tot aan snuisterijen, alles kun je hier krijgen. Maar wel allemaal met de boodschap van eerlijke handel op de achtergrond.’
Vroeger werd die boodschap wat meer uitgedragen dan nu, weet ook Rita zich te herinneren. ‘Er waren mensen die met een grote boog om de Wereldwinkel heen liepen, aangezien ze geen zin hadden in een “lesje”’, zegt zij. Ank beaamt dat. ‘Vroeger kregen de klanten direct een heel verhaal te horen over de afkomst van hun cadeau en waarom eerlijke handel zo belangrijk is. Nu nog geven we informatie, maar we dringen het de klanten niet op.’
Ondanks de warme weersomstandigheden waarin wij Ank en Rita vandaag treffen, is het op de zolder van de Wereldwinkel nog wel te doen. De zolder is als het ware het magazijn van de winkel die op de begane grond gevestigd is. Het is de grootste Wereldwinkel van de regio, met zo’n 110 vierkante meter aan oppervlakte. Wie Ank vraagt naar haar hoogtepunt van haar Wereldwinkel-carrière, krijgt te horen dat dit de bouw van dit pand is geweest. Het verhielp een groot probleem, want de Wereldwinkel was eerst gevestigd op de zolder van de oude Theater Winsinghhof. ‘Dat was niet zo’n succes. We zaten boven en die trap was een obstakel voor sommige mensen. In 1996 werd dit pand, door de hulp van Stichting Steun Wereldwinkel, geopend. Dat was fantastisch. Ik ben nog steeds trots en blij dat het gelukt is.’ Het was hier, aan de Nieuweweg in Roden, dat Ank een Koninklijke Onderscheiding ontving. ‘We waren hierboven aan het vergaderen, toen iemand van beneden riep dat er iemand voor mij was. “Dat kan niet, we hebben een vergadering”, riep ik terug. Na lang aandringen ben ik uiteindelijk toch naar beneden gegaan en bleek de hele winkel vol te staan. De toenmalige burgemeester Verkerk overhandigde mij de Koninklijke Onderscheiding.’
Om het 39 jaar vol te houden bij de Wereldwinkel, is niet alleen het geloof in de goede zaak belangrijk. ‘We hebben hier een ontzettend goed team’, vertelt Ank trots. Dat is iets waar de nieuwe winkelcoördinator, Rita, zich aan vast kan houden. ‘Ik merkte het zelf toen ik in maart bij de groep kwam. Ik werd makkelijk opgenomen in de groep en direct goed ingewerkt.’ Ze verheugt zich op haar taak als coördinator, temeer omdat ze weet dat Ank een gespreid bedje achterlaat. ‘Ik hoef het wiel niet uit te vinden, want dat rolt allang’, zegt Rita. Er staat een financieel gezonde organisatie met een goed team van maar liefst 47 (!) vrijwilligers.
De Wereldwinkel heeft altijd opengestaan voor samenwerkingen met andere goede doelen in Roden en omstreken. Neem nu de Ghana Werkgroep en Oost-West Kontakten. Daarnaast ontstond de inmiddels immens populaire boekenmarkt uit Stichting Steun Wereldwinkel. Die samenwerkingen zijn voor de Wereldwinkel altijd heel belangrijk geweest. ‘We zullen de samenwerking ook blijven zoeken’, belooft Rita plechtig.
Terug dan naar Ank, die op het dag dat dit interview werd afgenomen, haar laatste woensdagdienst meemaakte. De hamvraag is: gaat ze het missen? ‘Ik vrees van wel. Het is een deel van m’n leven natuurlijk. Maar op een gegeven moment moet het. Een frisse wind is goed.’ Rita vult haar aan: ‘Nu is de druk wel weg. Je mag zo vaak komen als je wilt, maar je hoeft niet per se meer. Ik denk dat dat best rustgevend is.’ Dat Ank zeker terug zal komen, staat vast. Al is het maar voor een kopje Fair Trade-koffie. ‘Ik blijf altijd op een bepaalde manier verbonden. Ze mogen me alles vragen.’
Op 5 oktober zal er een officieel afscheid volgen van Ank. Tussendoor viert de Wereldwinkel op 25 augustus nog haar 40-jarig bestaan. Daar zal Ank als gast aanwezig zijn. Maar eerst mag ze genieten van haar rust. Op deze laatste woensdagmiddag als winkelmedewerker, dringt het aanstaande afscheid nog niet tot haar door. ‘Het is allemaal heel onwerkelijk.’